Τετάρτη 20 Μαΐου 2015

"ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΠΡΟΙΚΑ"
ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Οι παλιότερες γενιές έχουν ακόμη ζωηρά στην μνήμη τους τον θεσμό της προίκας και τον γάμο με συνοικέσιο. Κι όχι μόνο ως ενθύμιο μιας άλλης εποχής αλλά κι ως βίωμα διότι στις πολυμελής οικογένειες της υπαίθρου αλλά και στα εργατικά και μικροαστικά στρώματα της πόλης σίγουρα θα κοπίασαν να αποκαταστήσουν με προίκα την αδελφή τους ή τις αδελφές τους.
Οι νεότεροι μέσα από τις ασπρόμαυρες Ελληνικές ταινίες ηθογραφίας μπορούν παρακολουθήσουν από τα τηλεοπτικά μέσα, τα ήθη και έθιμα εκείνης της εποχής.
"Η προίκα είναι ένας θεσμός κατά τον οποίο η οικογένεια παραχωρεί στη νύφη την περιουσία της όταν παντρεύεται. Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο.
Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.
Ωστόσο ο θεσμός της προίκας δεν είχε θετικά αποτελέσματα στις ζωές των γυναικών, αφού ο γάμος τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια συνθηκολόγηση μεταξύ των εμπλεκομένων οικογενειών μόνο για λόγους οικονομικούς." 
" ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ"
"Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη,
την κόρη τη μονάκριβη την πολυαγαπημένη,
την είχες δώδεκα χρονώ κι ήλιος δε σου την είδε!
Στα σκοτεινά την έλουζε, στ' άφεγγα τη χτενίζει,
στ' άστρι και τον αυγερινό έπλεκε τα μαλλιά της.
Προξενητάδες ήρθανε από τη Βαβυλώνα,
να πάρουνε την Αρετή πολύ μακριά στα ξένα.
Οι οχτώ αδερφοί δε θέλουνε κι ο Κωσταντίνος θέλει.
«Μάνα μου, κι ας τη δώσομε την Αρετή στα ξένα,
στα ξένα κει που περπατώ, στα ξένα που πηγαίνω,
αν πάμ' εμείς στην ξενιτιά, ξένοι να μην περνούμε."
"Η ΝΥΦΗ ΠΟΥ ΚΑΚΟΠΑΘΗΣΕ"
"Η παραλογή "Της νύφης που κακοπάθησε" ξεκινάει με μία κατάσταση ευτυχίας. Η Ελένη, μία πλούσια κοπέλα, παντρεύεται με προξενιό έναν πλούσιο νέο στα ξένα. Ο πλούτος της οικογένειας φανερώνεται από τον χρόνο προετοιμασίας των προικιών, την ποσότητα και την αξία τους. Όλα τα μέλη της οικογένειας συνεισφέρουν στην προίκα της κόρης, δείχνοντας ενδιαφέρον και στοργή. Ακολουθεί μεταβολή της τύχης και από την προηγούμενη κατάσταση ευτυχίας περνάμε σε μία κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού ξεπεσμού του ζευγαριού. Η Ελένη και όλη η οικογένεια του άντρα της αναγκάζονται να ξενοδουλεύουν. Έτσι, μια γιορτινή μέρα, παίρνει την απόφαση να γυρίσει στο σπίτι της, έστω και για να δουλέψει σα δούλα. Συνάντάει άλλες δούλες της οικογένειάς της στη βρύση και τις παρακαλεί να την βοηθήσουν. Η μάνα της, που ελπίζει κάποτε να ξαναδεί την κόρη της, τις προστάζει να τοποθετήσουν την άγνωστη στο αργαλειό της κόρης της. Τέλος, γίνεται αναγνώριση της Ελένης από τη μητέρα της, αφού άκουσε το μοιρολόι της και κατάλαβε πως ήταν εκείνη. Τέλος καλό, όλα καλά.
Η ΠΡΟΙΚΑ ΣΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
"Σε αντίθεση με το δημοτικό τραγούδι ο Ανδρέας Λασκαράτος παρουσιάζει διαφορετικές απόψεις για το θεσμό της προίκας. Πιστεύει πως ανάμεσα στις θυσίες που κάνει ο γονιός για να παντρέψει την κόρη, συμπεριλαμβάνεται και η ίδια η κόρη. Ακόμη πιστεύει πως η κόρη στερείται πολλά πράγματα και γίνεται δούλα στο ίδιο της το σπίτι ώστε να εξοικονομηθούν χρήματα για την προίκα. Η κοπέλα συνεχίζει να είναι δούλα και μετά το γάμο, δηλαδή στο σπίτι του γαμπρού. Βέβαια οι γονείς τα κάνουν όλα αυτά για να μην μείνει ανύπαντρη. Αιτία είναι η μη συμπάθεια μεταξύ γονέων και κοριτσιών. Με άλλα λόγια αν τα κορίτσια ανατρέφονταν με περισσότερη αγάπη τότε το πνεύμα τους θα ήταν καλύτερα αναπτυγμένο και θα μπορούσαν να διαλέξουν τον κατάλληλο σύντροφο που δεν θα ενδιαφέρεται για την προίκα τους.
Επιπλέον, τα τελευταία λόγια της "φόνισσας{σ.σ στον Α.Παπαδιαμάντη} είναι για το προικιό της, που αποκτά διαστάσεις συμβόλου την δεδομένη στιγμή καθώς σε αυτό περικλείονται όλα τα στοιχεία εκείνα που σημάδεψαν τη ζωή της και την οδήγησαν στον παραλογισμό. Η αδικία που της έγινε όταν την προίκισαν, οι ατελείωτες υποχρεώσεις απέναντι στην οικογένεια της τα βάσανα της, η φτώχεια και κάθε είδους περιορισμός που συνδεόταν με τη γυναικεία της φύση όλα αυτά συνυπάρχουν¨ Τώρα στο προικιό της «το μποστάνι το χέρσον εις την άγριαν βορεινήν εσχατιάν». Ήταν μέρος της ασήμαντης προίκας που της προσέφεραν οι γονείς της που επιβεβαίωσαν μέσα της την αίσθηση της αδικίας καθώς έβλεπε τα καλύτερα και πολυτιμότερα τμήματα της πατρικής περιουσίας να διανέμονται στα αγόρια της οικογένειας .
Η "Τιμή και το Χρήμα¨{σ.σ του Κερκυραίου Γ.ΘΕΟΤΌΚΗ} μας δίνει κάτι διαφορετικό σε σχέση με τα άλλα λογοτεχνικά κείμενα όπου έχουν ως θέμα τον θεσμό της προίκας. Δηλαδή το κείμενο αυτό μας περιγράφει την αγάπη δύο νέων και την σχέση που έχουν με την προίκα και τον χρήμα. Ο Ανδρέας είναι ο πρωταγωνιστής του μύθου όπου ερωτεύεται την όμορφη κόρη της σιόρας Επιστήμης τη Ρήνη αλλά δεν έχει χρήματα ώστε να την κάνει ευτυχισμένη. Ζητά λοιπόν 1.000 τάλαρα προίκα από την μητέρα της, όμως αυτή δέχεται να του δώσει μόνο 300. Στην προσπάθεια του να πείσει την σιόρα Επιστήμη να αυξήσει την προσφορά της, παίρνει την Ρήνη στο σπίτι του χωρίς να την παντρευτεί. Καθώς ο καιρός περνά και ο Αντρέας δεν κάνει τον γάμο η Ρήνη μένει έγκυος. Έπειτα από ένα ατύχημα και με τη σύλληψη της σιόρας Επιστήμης, ο Αντρέας παίρνει την προίκα που ζητά. Όταν όμως ο Αντρέας πηγαίνει να ανακοινώσει στη Ρήνη ότι μπορούν να παντρευτούν, η Ρήνη αρνείται και διαλύει τον δεσμό τους. Έχει συνειδητοποιήσει ότι η αγάπη της έγινε αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής και είναι αποφασισμένη να δουλέψει σε άλλους τόπους ώστε να μεγαλώσει το παιδί της. Αυτά συμβαίνουν στο έργο και με αυτόν τον τρόπο το κάνουν να διαφέρει από άλλα λογοτεχνικά κείμενα."
"Σιγά-σιγά όλη η Ελλάδα ξεσηκώθηκε για την κατάργηση του θεσμού της προίκας. Τα πρώτα βήματα έγιναν τον Ιούλιο του 1978 όταν συστάθηκε μια ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή υπό τον ομότιμο καθηγητή της Νομικής Αθηνών Α. Γαζή, με σκοπό την κατάργηση των νόμων 1403-1404 του Αστικού Δικαίου που αφορούσαν στην προίκα και αντιτίθεντο στις αρχές περί ίσων δικαιωμάτων των δύο φύλων του Οικογενειακού Δικαίου του Συντάγματος.
Η επιτροπή τολμηρά είπε «όχι στην προίκα» και ζήτησε την κατάργηση του θεσμού, αναφέροντας ότι οι γονείς δεν θα υποχρεούνται να δίνουν προίκα στα κορίτσια, αλλά να παρέχουν στα παιδιά τους -αγόρια και κορίτσια- όλα τα απαραίτητα εφόδια για το νέο ξεκίνημα στο γάμο τους. Ωστόσο, η οριστική κατάργηση της προίκας έγινε το 1983 με την ισχύ του νόμου 1329/83 που όριζε ότι και οι δύο σύζυγοι υποχρεώνονται να συμβάλλουν, ανάλογα με τις δυνάμεις τους στην αντιμετώπιση των αναγκών της οικογένειας, στο πλαίσιο της ισότητας, καταργώντας τη προίκα και εκσυγχρονίζοντας έτσι το οικογενειακό δίκαιο."
ΠΗΓΗ 
"Βικηπαίδεια."
"Του νεκρού αδελφού."{δημοτικό}
"aftershool bar blog spot .com"
"ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ blog"{Εργασία μαθητών λυκείου}

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου