ΘΡΥΜΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Επιμέλεια - Σχόλια Μανούσος Γ. Δασκαλάκης
«Κύριε συγκατοικούμε αιώνες στην ίδια κάμαρα ,αλλά δεν μπορώ να δω το πρόσωπο σου».Τάσος Λειβαδίτης
Τι σκέπτονται οι Ευρωπαίοι διανοούμενοι σε μια κρίσιμη ως και μεταβατική εποχή του καπιταλισμού; Αναδημοσιεύουμε από την στήλη του Θανάση Γιαλκέτση¨ «Σημειωματάριο ιδεών» στην «Κυρ.Ελευθεροτυπία» απόσπασμα συνέντευξης στο περιοδικό “la vie” του σημαντικού Γάλλου κοινωνιολόγου Αλέν Καγέ. Για τις κοινωνικές σχέσεις και τα ευάλωτα πρόσωπα. «Όλα όσα τροφοδοτούσαν ένα συναίσθημα ασφάλειας στους ανθρώπους θρυμματίζονται επικίνδυνα όλο κα περισσότερο. Η οικογένεια βέβαια παραμένει μια σημαντική αξία, επειδή είναι ένα οχυρό ενάντια στον αποκλεισμό. Αλλά και αυτή γίνεται όλο και περισσότερο εύθραυστη. Όσο για το κράτος πρόνοιας αυτό βασιζόταν στην αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας της μισθωτής εργασίας. Από την στιγμή που αυτή η κοινωνία της μισθωτής εργασίας διαλύεται, χρειάζεται να σχεδιάσουμε μη αμοιβαίες-δηλαδή ασύμμετρες μορφές αλληλεγγύης, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να προσφέρουμε στα ευάλωτα πρόσωπα πολύ περισσότερα από την δική τους συμβολή. Γιατί αυτή η αλληλεγγύη χωρίς αμοιβαιότητα θα ήταν τόσο προβληματική; «Επειδή αυτή οδηγεί σε μια ολική αλλαγή των αξιών μας. Με την επιδείνωση της κρίσης όλο και περισσότερα πρόσωπα θα εξαρτώνται από την ευμένεια και την μέριμνα των άλλων, από την φροντίδα την care ,όπως την ορίζουν οι αγγλοσάξονες. Αυτή η εργασία της φροντίδας δεν αναγνωρίζεται ούτε αποτιμάται με οικονομικούς όρους. Αυτό συμβαίνει επειδή η κοινωνία μας αποδίδει αξία στην αυτονομία και στην δημόσια επιτυχία. Η φροντίδα ενσαρκώνει ακριβώς τις αντίθετες αξίες. Γνωρίζουμε ότι όλοι μπορεί από την μία μέρα στην άλλη, να γίνουμε αδύναμοι και εξαρτημένοι από την βοήθεια των άλλων. Λείπει μια συλλογική αναγνώριση, στη φροντίδα , η οποία θα μπορούσε να δικαιολογήσει το δώρο που αυτή φροντίδα αντιπροσωπεύει». Σ.Σ Ο μελλοντολόγος ΑΛΒΙΝ ΤΟΦΛΕΡ είχε γράψει στο βιβλίο του «ΤΟ ΣΟΚ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ» πριν δεκαπέντε χρόνια περίπου , ότι οι άνθρωποι στην διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής , θα αλλάζουν περίπου πέντε με έξη δουλειές, και θα πρέπει να επανεκπαιδεύονται. Πριν έξη χρόνια περίπου ένας καθηγητής πολιτικής οικονομίας, σε μια διάλεξη του στα Χανιά, πρόβλεψε ότι στο μέλλον οι μισοί εργαζόμενοι θα μείνουν χωρίς δουλειά, και θα τους τρέφουν οι άλλοι μισοί. Μήπως το μέλλον είναι σήμερα και όχι αύριο; Το περασμένο Σάββατο ένας συνδικαλιστής δημοσιογράφος του επαρχιακού τύπου, έκφρασε την απελπισία του, επειδή κλείνουν τα μέσα ενημέρωσης, και δημοσιογράφοι με 15 και 20 χρόνια υπηρεσία χάνουν τις δουλειές τους ,αυτές που αγαπούν, αυτές έμαθαν να κάνουν, και δεν θέλουν να τις αλλάξουν. Πόσο δύσκολη και ανυπόφορη είναι η πραγματικότητα Όταν αυτός που χάνει την εργασία του, και έχει αναγκαστικά τη φροντίδα του κράτους , την κοινωνική φροντίδα, τότε η ψυχολογία του αλλάζει νοιώθει άχρηστος κι ανήμπορος ,και πέφτει σε κατάθλιψη. Δεν είναι τυχαίο ότι η παγκόσμια οργάνωση υγείας προβλέπει ένα ποσοστό 25 %, με 30 % τα προσεχή χρόνια να πάσχουν από κατάθλιψη. Γιατί το δώρο απαιτεί ανταπόδοση; «Ακολουθώντας τον Μαρσέλ Μος ανακαλύπτουμε ότι το βασικό κίνητρο του ανθρώπου είναι η επιθυμία για αναγνώριση, κι εκείνο που αυτός θέλει να αναγνωριστεί είναι η ικανότητα του να δωρίζει. Τι δωρίζει κανείς στο βάθος; Δωρίζει ζωή ,ζωτική ενέργεια. Αλλά το να δωρίζουμε δείχνει επίσης στους άλλους πόσο δυνατοί, πόσο αξιοθαύμαστοι είμαστε.
«Το θεμελιώδες διακύβευμα είναι η πάλη εναντίον, αυτού που ο Καστοριάδης αποκαλούσε υπερβολή, και έλλειψη ορίων. Δηλαδή έλλειψη ορίων τη φτώχειας, από τη μια μεριά, και έλλειψη ορίων του πλούτου από την άλλη. Συγκεκριμένα προτείνω την αρχή ενός ελάχιστου εισοδήματος για όλους ,που θα εγγυάται μια αξιοπρεπή ζωή όποιες κι αν είναι οι ικανότητες τους».
Σ.Σ Σήμερα τους όρους του παιχνιδιού τις καθορίζει το κεφάλαιο μονομερώς. Όχι μόνο επιδόματα αλληλεγγύης θέλει να κόψει αλλά δεν ενδιαφέρεται αν οι άνθρωποι πεθαίνουν στους δρόμους ανέστιοι , και αβοήθητοι σαν την καλαμιά στον κάμπο. Φταίνε και οι πολιτικοί των συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων που συμπεριφέρονται σαν ορντινάντσες του κεφαλαίου κι όχι σαν λαϊκοί εκπρόσωποι. Για να κάνουμε και λίγο χιούμορ στην καταθλιπτική αυτή ατμόσφαιρα ,όπως είπε και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης ¨ «Φταίμε εμείς, φταίνε και οι άλλοι φταίει και ο Χατζηπετρής».