ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΩΣ ΟΠΙΟ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ.ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
«Προτιμώ παίκτες που να μην είναι πολύ καλοί, ή έξυπνοι σε άλλα πράγματα. Αυτό σημαίνει ότι συγκεντρώνονται στο ποδόσφαιρο». Μπιλ Νίκολσον προπονητής
Το ποδόσφαιρο στις ημέρες μας, της εικονικής πραγματικότητας, και της ψηφιακής τεχνολογίας, σένα κόσμο που ολοένα αλλάζει, και γεμίζει με άγχος και ανασφάλεια τις ψυχές των μαζών, έχει αντικαταστήσει την θρησκεία. Όχι βέβαια σε επίπεδο πνευματικού προβληματισμού περί υπάρξεως του Θεού, αλλά σε επίπεδο λατρευτικού τοτέμ, άμα και δογματικής προσήλωσης και εκτόνωσης της ορμικής ενέργειας, και του άγχους του πλήθους μπροστά στις δυσκολίες, και τα αδιέξοδα της καθημερινότητας του. Γνωρίζοντας τις επενέργειες του ποδοσφαίρου στα πλήθη η εξουσία το χρησιμοποιεί για την χειραγώγηση των μαζών. Σήμερα που έχουμε στην Νοτιοαφρικανική ένωση την διεξαγωγή του παγκόσμιου ποδοσφαιρικού κυπέλου, ακόμη και η κρατικομματική Ε.Ρ.Τ που την ονομάζουν κατ`ευφημισμόν «δημόσια τηλεόραση» έχει διακόψει ακόμη και τα δελτία ειδήσεων για να ψυχαγωγήσει το φιλοθεάμον κοινό με τα αποτελέσματα του «Μουντιάλ» και να στρέψει την προσοχή του από τα άγρια μέτρα λιτότητας του ΔΝΤ της Ε.Ε και της Ε.ΚΤ και την αφαίρεση ενός αιώνα αγώνων για εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.
Δεν είναι τυχαίο πώς το μεγάλο κεφάλαιο διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα ασχολείται με την ιδιοκτησία ποδοσφαιρικών ομάδων. Δεν είναι μόνο πως το ποδόσφαιρο έχει γίνει εμπόρευμα αποφέροντας μεγάλα κέρδη, ή και ζημιές ανάλογα την διαχειριστική περίοδο και την προνοητικότητα και τα ρίσκα του επιχειρηματία. Είναι και το πιο δημοφιλές άθλημα και οι μεγαλοεπιχειρηματίες το χρησιμοποιούν για να εκβιάζουν την πολιτική εξουσία . Να παίρνουν προμήθειες από το δημόσιο, να απαλλάσσονται από φόρους και χρέη , και να ορίζουν μαζί και με τα μέσα ενημέρωσης που κατέχουν την πολιτική ατζέντα. Κατά τα άλλα σε τυπικό επίπεδο το πολίτευμα των δυτικών κοινωνιών ονομάζεται κοινοβουλευτική δημοκρατία, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για την εξουσία της ολιγαρχίας του χρήματος, με υπηρέτη και αντιπρόσωπο την πολιτική εξουσία. «Ένα παιδί που δεν παίζει είναι ένα παιδί πολύ δυστυχισμένο. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παίζουμε μόνο όταν είμαστε παιδιά γιατί το παιχνίδι είναι κάτι το θεμελιώδες. Ισχύει μάλλον το αντίθετο, το ότι τα σύμβολα και οι μεταφορές πηγάζουν από τα παιχνίδι, και από τη απόλαυση του παιχνιδιού, όπως το νερό πηγάζει από μια πηγή. Επομένως αυτή η απόλαυση είναι κάτι βαθιά θετικό που πρέπει να διαφυλάσσεται με κάθε τίμημα. Η πραγματικότητα του παιχνιδιού δεν πρέπει να ερμηνεύεται περιοριστικά , σαν ένα εργαλείο που επινόησε η κοινωνία , για να την κρατάει υπό έλεγχο. Η πιο ανησυχητική όψη είναι ο εκφυλισμός του παιχνιδιού και ο εκφυλισμός γίνεται με πολλούς τρόπους. Αν ένας πρόεδρος μιας ποδοσφαιρικής ομάδας είναι και πολιτικός τότε είναι δύσκολο η ομάδα να μην αποτελεί όχημα για πολιτικές επιδιώξεις . Αυτή όμως είναι μία διαστρέβλωση. Είναι μια εργαλειακή ή ιδεολογική χρήση του ποδοσφαίρου, που το μετατρέπει όχι μόνο σε επιχείρηση σε πηγή κέρδους ,αλλά και σε εργαλείο για τν δημιουργία συναίνεσης. Και η συναίνεση δημιουργείται και με την κινητοποίηση φανατικών οπαδών, γύρω από ορισμένα σύμβολα. Το ποδόσφαιρο εκφυλίζεται ,όταν ως στοιχείο της κοινωνίας του θεάματος μετατρέπει κάθε γεγονός σε χρήμα». {Σέρτζιο Τζιβόνε καθηγητής φιλοσοφίας Σημειωματάριο ιδεών Θανάσης Γιαλκέτσης «Κυρ. ελευθεροτυπία»
Σχεδόν όλες οι θεωρίες του «παιχνιδιού» έχουν θεωρήσει ως ουσιώδες γνώρισμα του , ως χαρακτήρα του , τν ελεύθερη δραστηριότητα σε καταφανή αντίφαση προς την αλλοτριωμένη εργασία. για τον Καντ ,ένα από τα πιο σπουδαία γνωρίσματα του παιχνιδιού είναι ότι στερείται κινήτρων. Σε αντίθεση προς την εργασία , η οποία «αναλαμβάνεται χάριν ενός σκοπού» το παιχνίδι είναι ευχάριστο καθ `αυτό. Ο Χέγκελ γράφει γι του Ελληνικούς αγώνες: «Αν εντρυφήσουμε στην εσώτερη φύση αυτών των σπορ, θα παρατηρήσουμε πρώτα πως το σπορ το ίδιο αντίθεται στην σοβαρή ενασχόληση, στην εξάρτηση και την ανάγκη. Έτσι η πάλη, ο δρόμος, το αγώνισμα, δεν ήταν σοβαρή υπόθεση , δεν προϋπέθετε καμία υποχρέωση άμυνας, καμία αναγκαιότητα αγώνα». Ο Έρικ Έρικσον λέει για τον άνθρωπο του παιχνιδιού πως «πρέπει να αισθάνεται ότι διασκεδάζει ελεύθερος από οποιοδήποτε φόβο ή ελπίδα σοβαρών συνεπειών. Βρίσκεται σε διακοπές από την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα». «GERHARD VINNAI TΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΩΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ»