ΚΡΑΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Στου Πλάτωνος «Πολιτεία-Περί δικαίου» οι ομιλητές διαφωνούν για το πως ορίζεται η δικαιοσύνη, καθώς ο γηραιός Κέφαλος την ορίζει, ως τιμιότητα στις συναλλαγές και συνέπεια στην απόδοση των χρεών , ενώ ο γιος του Πολέμαρχος ,θεωρεί δικαιοσύνη την απόδοση του καλού, στους φίλους και του κακού στους εχθρούς. Ο Θρασύμαχος κρίνει ότι δικαιοσύνη είναι το δίκιο του ισχυρότερου, και ο Γλαύκων φέρνοντας ως παράδειγμα τον μύθο για το δαχτυλίδι του Γύγη, υποστηρίζει ότι η δικαιοσύνη αποτελεί απλά μια κοινωνική σύμβαση, καθώς και ο δίκαιος και ο άδικος άνθρωπος θα έκαναν την αδικία, αν ήξεραν πως δεν θα τιμωρηθούν , άρα είναι καλύτερα να ζει κανείς μέσα στην αδικία.
Ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» επίσης υποστήριζε, ότι όταν οι φιλόσοφοι βασιλέψουν και οι βασιλιάδες φιλοσοφήσουν, μόνο τότε θα ευτυχήσουν οι λαοί. Στην εποχή του διαφωτισμού οι ιδέες του Πλάτωνα χαρακτηρίστηκαν από τον Βολταίρο ως ιδέες που μπορεί να εφαρμόσει μια «πεφωτισμένη δεσποτεία». Οι νόμοι του Πλάτωνα που αποτελούνται από 12 βιβλία, συνιστούν το τυπικό αλλά και ουσιαστικό επιστέγασμα της Πλατωνικής φιλοσοφίας. Με το έργο αυτό ο Πλάτωνας τονίζει την ύψιστη αξία που πρέπει να έχει η δικαιοσύνη , και η ευνομία για την εξέλιξη της κοινωνίας, και την εσωτερική ανάπτυξη του ατόμου. Ο Τζον Λοκ που επηρέασε τα μέγιστα την Αμερικάνικη και την Γαλλική επανάσταση, έγραψε ότι αν ένας ηγεμόνας χρησιμοποιεί την εξουσία του εναντίον του λαού του ,τότε ο λαός έχει δικαίωμα να τον αντιμετωπίσει με την βία. Ο σωστός τρόπος για να αντιμετωπιστεί η παράνομη βία της εξουσίας είναι η ίδια η βία. Ο Ζ.Ζ. Ρουσώ επέκρινε τον πολιτισμό της εποχής του. Εξιδανίκευσε την «φυσική κατάσταση» στην οποία, όλοι οι άνθρωποι ήταν ελεύθεροι και ίσοι. Η ανισότητα εμφανίστηκε με την εμφάνιση της ατομικής ιδιοκτησίας, που οδήγησε στον σχηματισμό του κράτους , και με τον καιρό και του δεσποτισμού. Η ανάπτυξη της ανισότητας παραβίασε το κοινωνικό συμβόλαιο που πρέπει να αποκατασταθεί, διότι η ανισότητα δεν συμβιβάζεται με τη φύση και πρέπει να εξαλειφθεί. Η Μαρξιστική προσέγγιση στην ανάλυση των ανθρωπίνων υποθέσεων, που εμφανίζονται κάτω από διάφορες παραλλαγές , μας δίνει ένα συνδυασμό προβλεπτικών και καθοδηγητικών αξιωμάτων, που ανοίγουν τον δρόμο σε αυτό που οι μαρξιστές θεωρούν αναπόφευκτη ιστορική πορεία, προς την επικράτηση του παγκόσμιου κομμουνισμού. Τελικός αντικειμενικός σκοπός και αναπόφευκτη τελική μορφή του πολιτεύματος, για την ανθρωπότητα είναι η εγκαθίδρυση, μιας αδιατάρακτης ειρηνικής αταξικής κοινωνίας χωρίς κράτος, όπου η δικαιοσύνη, θα πραγματώνεται με την εφαρμογή της απλής αρχής¨ «από τον καθέν ανάλογα με τις δυνατότητες του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του». Η παρισινή κομμούνα σε διακήρυξη της το 1871 έγραφε. ¨ «επειδή το κράτος γεννήθηκε από την ανάγκη να χαλιναγωγούνται οι ταξικές αντιθέσεις , επειδή όμως ταυτόχρονα γεννήθηκε μέσα στην σύγκρουση των τάξεων αυτών, είναι κατά κανόνα κράτος της πιο ισχυρής οικονομικά κυρίαρχης τάξης, που με την βοήθεια του κράτους γίνεται και πολιτικά κυρίαρχη τάξη, και αποχτάει έτσι νέα μέσα , για την καθυπόταξη και εκμετάλλευση της καταπιεζόμενης τάξης». Το κράτος λέει ο Φρίντριχ Ένγκελς, βγάζοντας τα συμπεράσματα από την ιστορική του ανάλυση δεν είναι καθόλου μια δύναμη που επιβλήθηκε στην κοινωνία. απέξω. Κράτος δεν είναι επίσης «η πραγματικότητα της ηθικής ιδέας» « η εικόνα και η πραγματικότητα του λογικού» όπως ισχυρίζεται ο Χέγκελ Το κράτος είναι το προϊόν της κοινωνίας σε ορισμένη βαθμίδα εξέλιξης . Το κράτος είναι η ομολογία ότι η κοινωνία αυτή μπερδεύτηκε σε μια άλυτη αντίφαση με τον εαυτόν της , διασπάστηκε σε ασυμφιλίωτες αντιθέσεις που δεν έχει δύναμη να τις εξορκίσει. για να μη φθείρουν το εαυτόν τους και την κοινωνία ,σε ένα άκαρπο αγώνα αυτές οι αντιθέσεις, οι τάξεις με τα αντιμαχόμενα οικονομικά , συμφέροντα έγινε αναγκαία μια δύναμη, που φαινομενικά στέκει πάνω από την κοινωνία, για να μετριάζει την σύγκρουση, για να την κρατάει μέσα στα όρια της τάξεως ,και η δύναμη αυτή που προήλθε από την κοινωνία ,μα που βάζει τον εαυτόν της πάνω από αυτήν , που όλο και περισσότερο αποξενώνεται από αυτήν είναι το κράτος».