ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ Πως φτάσαμε να δαπανούμε τρία δις ετησίως για εισαγωγές αγροτικών προϊόντων.
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ.ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Ο Ελλαδικός χώρος δεν έχει την ιστορία της Δυτικής Ευρώπης. Δεν πέρασε αναγέννηση και διαφωτισμό. Δεν αναπτύχθηκε στον Ελληνικό χώρο η εθνική αστική τάξη ,οι ενδιάμεσες τάξεις, καθώς και η εργατική τάξη. Τότε που υπήρξε η ιστορική αυτή πορεία της Δυτικής Ευρώπης,, η Ελλάδα ήταν σε βαθιά καθυστέρηση χωρίς πνευματικό πολιτισμό , ως τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ,όπου βασίλευε ο θρησκευτικός νόμος, κι όπου τα όποια κολυβογράμματα τα μάθαινε ο λαός, από τους ιερείς και τους μοναχούς στα μοναστήρια. Φανερά και επίσημα και με την βούλα του Σουλτάνου δεδομένου, ότι στην Οθωμανική αυτοκρατορία υπήρχε θρησκευτική ελευθερία.. Το 1909 επαναστάτησε μία ομάδα νεαρών αξιωματικών του στρατού, ζητώντας αστικό εκσυγχρονισμό , και τον πραγματοποίησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος , όπου διεύρυνε τα όρια της Ελλάδος μεγαλώνοντας έτσι και την εθνική αγορά. Βεβαίως ο αστικός εκσυγχρονισμός ήταν απομίμηση του δυτικού μοντέλου, παρόλο, που δεν είχαμε κοινωνικές και παραγωγικές δομές για να ανταποκριθούμε στο δυτικοευρωπαϊκό πρότυπο. Το νεότερο Ελληνικό κράτος, ήταν μια καρικατούρα των δυτικοευρωπαϊκών κρατών, χωρίς κοινωνία πολιτών βασισμένο στις πελατειακές σχέσεις, και στους τοπάρχες, κι όπου ο λαός όπως την Οθωμανική αυτοκρατορία έβλεπε εχθρικά την κρατική εξουσία.
«Πρέπει να λάβουμε υπόψη τη δεκαετία του 40, με τις τεράστιες καταστροφές τόσο στην παραγωγή ,όσο και στο ανθρώπινο δυναμικό, από την κατοχή και τον εμφύλιο. Από τον εθνικό στρατό εξαναγκάστηκαν σε μαζική μετακίνηση από τα χωριά στις πόλεις τουλάχιστον 700.000 άνθρωποι και μαζί μ`αυτούς θα πρέπει να προσθέσουμε τους χιλιάδες αντάρτες που διέφυγαν στο εξωτερικό. Η χώρα κι ο αγροτικός κόσμος στη δεκαετία του 50 βγήκαν βαθιά τραυματισμένοι.. Αν συνυπολογίσουμε και την αγροτική μεταρρύθμιση του μεσοπολέμου{που οι αγρότες έγιναν μεν ιδιοκτήτες πολύ μικρών όμως κλήρων, η παραγωγή των οποίων μόλις αρκούσε για την αυτοκατανάλωση} , αντιλαμβάνεται κανείς ότι η κατάσταση στην ύπαιθρο, είχε το χαρακτήρα ανθρωπιστικής κρίσης». «Η μετανάστευση εσωτερική ή εξωτερική ,απάλλαξε το σύστημα από τον κίνδυνο μιας κοινωνικής έκρηξης. Λειτούργησε στην επαρχία ως μία ασφαλιστική δικλείδα για την εξουσία, που διαφορετικά θα είχε να αντιμετωπίσει συγκρουσιακές καταστάσεις». «Ήδη από την δεκαετία του 60 η μηχανή στον αγροτικό τομέα είχε πάρει μπρος. Η μαζική μετανάστευση 1,5 εκατ. αγροτών από την ύπαιθρο διευκολύνει την επιβίωση όσων παρέμεναν σαυτήν. Δείτε μερικούς αριθμούς.¨5.000 τρακτέρ το 1951, 23 το 1963, 67 χιλιάδες το 1971. Αντίστοιχα αυξάνεται και η χρήση λιπασμάτων. Το 1961 το 80% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας ήταν αγροτικά προϊόντα. Το παράδοξο είναι, ότι αυτή η σχέση αλλάζει ριζικά με την ένταξη μας στην ΕΟΚ, οπότε υποχρεωνόμαστε να εισάγουμε από τις χώρες της Ευρώπης ότι μας έλειπε από τα αγροτικά προϊόντα –κυρίως κρέας, που ήταν μάλιστα ακριβότερο από τις εκτός ΕΟΚ χώρες ,καθώς και γαλακτοκομικά προϊόντα. Φτάσαμε έτσι το 2008 να έχουμε ελλειμματικό εξωτερικό εμπορικό ισοζύγιο στα αγροτικά προϊόντα, που έφτασε περί τα 2,9 δις ευρώ».
« Η εικόνα της επαρχίας των σκυλάδικων δεν είναι σωστή. Μεταξύ 81-91 της δεκαετίας της ευφορίας , το ποσοστό των απασχολουμένων στην αγροτική παραγωγή μειώνεται κατά 27% όσο και στο αποκορύφωμα της μεγάλης μετανάστευσης , τη δεκαετία `61-71». «Πως να κατηγορήσεις αυτόν το κόσμο ότι τα λίγα έστω χρήματα που πήρε από τις επιδοτήσεις , δεν τα χρησιμοποίησε για να επενδύσει στο μέλλον του , αλλά προτίμησε να βελτιώσει το τόσο στερημένο παρόν του ,στρεφόμενος στην κατανάλωση πράγμα που πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ωφέλησε πολύ περισσότερο, κι από τους αγρότες, τα αστικά επαγγέλματα που δομήθηκαν γύρω από αυτούς». «Η εργασία των μεταναστών είναι καθοριστική, στον αγροτικό τομέα . Χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχε ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής. Τα φτηνά μεροκάματα δεν είναι προϋπόθεση , η καλή οργάνωση ρίχνει το κόστος της παραγωγής. Όμως η οργάνωση και ο εκσυγχρονισμός της παραγωγής, ήταν ένα σημαντικό έλλειμμα στην χώρα μας». Η απροθυμία των ελληνικών κυβερνήσεων να εξασφαλίσουν την διατροφική αυτάρκεια, του πληθυσμού της χώρας σε στοιχειώδη τουλάχιστον αγροτικά προϊόντα, προς χάριν των συγκυριακά χαμηλών τιμών της διεθνούς αγοράς, ενέχει τον κίνδυνο να ζήσουμε μια απρόβλεπτη ομηρία».
«Η πολιτική της Ε.Ε νε μετατρέψει τις επιχορηγήσεις σε επιδόματα πρόνοιας, κάτι που ουσιαστικά σημαίνει, αποσύνδεση των επιδοτήσεων από την παραγωγή, είναι κάτι με το οποίο διαφωνεί ο καθηγητής αγροτικής κοινωνιολογίας Αντώνιος Μωϋσίδης, διότι πιστεύει ότι «θα αποσαρθρώσει την παραγωγική μας βάση».
ΠΗΓΗ «Κυριακάτικη Ε»,περιοδικό «Ε». Από συνέντευξη του καθηγητή αγροτικής ανθρωπολογίας Αντώνιου Μωϋσίδη.