Η ΑΛΓΕΒΡΑ
ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ

Από την εφεύρεση τού μικροσκόπιου
στη διατύπωση των Νόμων τού Μέντελ και την Εξέλιξη.

Επιστήμονες, που απέρριψαν τα δόγματα τού μεσαίωνα
κι οδήγησαν στη θεμελίωση τής σύγχρονης επιστήμης.


Έγραψε στις 02.01.2012 ο/η: Φυλακτού Ευγενία
1559 προβολές

Επιστροφή

Ο Άντον φαν Λέβενχουκ βλέπει μια σταγόνα νερού στο μικροσκόπιο και μετρά εκεί 2.730.000 έμβια όντα, τον κόσμο των βακτηρίων. Βρισκόμαστε στις 16 Οκτωβρίου 1678. Μένει άναυδος, που ξαφνικά μέσα σ΄ αυτό τον μικρό όγκο συναντά ένα ασυνήθιστο πλήθος από έμβια όντα.

Ως τότε, τα έμβια όντα ήταν ορατά και κανείς δεν είχε καταλάβει, ότι υπήρχαν και κρυμμένα. Αλλάζουμε κλίμακα. Περνάμε σε πιο μικρή θεατρική σκηνή. Ενώ υπήρχε το μεγάλο θέατρο των ορατών, που μπορούσαμε να δούμε, ξαφνικά εμφανίζεται ένα θέατρο αοράτων, που δεν υποψιαζόμασταν.












Άντον φαν Λέβενχουκ (1632-1723),
ολλανδός οπτικός και βιολόγος.


Από τα νεανικά του χρόνια ο Λέβενχουκ, ασχολήθηκε με το μικροσκόπιο. Πειραματίστηκε με τους αμφίκυρτους φακούς μικρής εστιακής απόστασης και κατόρθωσε να πετύχει μεγεθύνσεις και πολύ καλή διαύγεια εικόνων. Με τα ισχυρά όργανα, που κατασκεύασε, παρατήρησε και περιέγραψε τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τους ζυμομύκητες και τα σπερματοζωάρια. Έκανε έρευνες σχετικές με την ιστολογία τού ανθρώπου και τη βιολογία των εντόμων, ενώ μελέτησε την τριχοειδή κυκλοφορία τού αίματος. Οι παρατηρήσεις του έφεραν επανάσταση όχι μόνο στο χώρο τής βιολογίας, μα και τής φιλοσοφίας, καθώς αποτέλεσαν το κομμάτι εκείνο τής επιστημονικής επανάστασης τού 17ου αιώνα, που προκάλεσε σαρωτικές αλλαγές στην ανθρώπινη γνώση για το μικρόκοσμο, εκτός από το μακρόκοσμο, με τον οποίο ασχολούνταν οι αστρονόμοι.

Ο Λάιμπνιτς, που είχε διαβάσει τα έργα τού Λέβενχουκ, συμπέρανε κάτι, που αγγίζει περίεργα το μυστικό τής ζωής. Γιατί είναι συνηθισμένη εμπειρία να βλέπουμε το πτώμα ενός έμβιου όντος να αποσυντίθεται σε στοιχεία. Αυτό σημαίνει πτωματική αποσύνθεση. Και ο Λάιμπνιτς έλεγε: «Τι είναι ο θάνατος; Ο θάνατος είναι ζωή». Γιατί; Γιατί ήμασταν ένα μεγάλο έμβιο ον και γινόμαστε ένα πλήθος από μικρά έμβια όντα. Τι είναι λοιπόν ο θάνατος; Είναι το πέρασμα σε μικρότερο θέατρο. Υπήρχε το μεγάλο θέατρο τής ζωής. Αλλά η ζωή συνεχίζεται για πάντα. Δεν υπάρχει θάνατος. Απλώς μετάβαση στην κατώτερη κλίμακα. Και αναρωτιόμαστε για την υπόσταση τής ζωής αυτών των μικρών ζώων. (Σ.σ. Διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»: Θάνατος: Η φυσική του έννοια και η θεοκρατική της διαστρέβλωση.)

Ο Ρόμπερτ Χουκ έθεσε την ύπαρξη τού κυττάρου ως βασικού στοιχείου τής ζωής από το 1665. Αυτός περιέγραψε τις χρήσεις τού μικροσκόπιου στο έργο του με τίτλο «Μικρογραφία». Βλέπουμε το όργανο, αλλά δεν βλέπαμε τον ιστό και μέσα στον ιστό δεν βλέπαμε το κύτταρο.






Ρόμπερτ Χουκ (1635-1703), άγγλος φυσικός και αρχιτέκτονας, ο οποίος τόσο με το πειραματικό όσο και με το θεωρητικό του έργο διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στην επιστημονική επανάσταση (15ος-17ος αι.), περίοδο, κατά την οποία νέες ιδέες στη φυσική, την αστρονομία, τη βιολογία, την ανατομία, τη χημεία κι άλλων επιστημών οδήγησαν στην απόρριψη δογμάτων, που κυριάρχησαν το μεσαίωνα και οδήγησαν στη θεμελίωση τής σύγχρονης επιστήμης.




Ο Χουκ έγινε κυρίως γνωστός για το Νόμο τής Ελαστικότητας, που φέρει το όνομά του (Νόμος τού Χουκ) και για το βιβλίο του «Μικρογραφία», που εισάγει για πρώτη φορά τον όρο κύτταρο. Την περίοδο, που σπούδαζε στην Οξφόρδη, εργάστηκε ως βοηθός τού Ρόμπερτ Μπόιλ, για τον οποίο μάλιστα κατασκεύασε και μια αντλία κενού, την οποία χρησιμοποίησε ο Μπόιλ για τα πειράματά του, που τον οδήγησαν στη διατύπωση τού πρώτου Νόμου των Αερίων. Παρατηρώντας τα απολιθώματα, έγινε από τους πρώτους, που συνέλαβε την ιδέα τής Εξέλιξης.

Με αυτό ως δεδομένο, το ζήτημα τής γέννησης και τής αναπαραγωγής αλλάζει θέατρο και κλίμακα, περνά από το ορατό στο αόρατο, από αυτό που μπορούμε να δούμε στο κρυμμένο. Πώς αναπαραγόμαστε; Από πού προέρχονται τα έμβια όντα; Από πού προέρχεται το έμβρυο; Από πού το ανθρώπινο γένος;

Φυσικά, οι επιστήμονες χωρίζονται σε δύο αντίπαλες σχολές. Οι μεν βλέπουν στο σπερματοζωάριο τον προσχηματισμό τού εμβρύου, άρα τού ανθρωπίνου σώματος και συνεπώς λέγονται σκωληκιστές ή σπερματιστές, γιατί εκείνη την εποχή το σπερματοζωάριο είχε μορφή σκουληκιού. Μια άλλη σχολή πιστεύει, πως βλέπει στο ωάριο τον προσχηματισμό τού εμβρύου και τού ανθρώπινου οργανισμού εξ ου οι υποστηρικτές τής σχολής θα ονομαστούν ωαριστές.

Μεγάλος καβγάς ανάμεσα σε σπερματιστές και ωαριστές. Οι μεν υποστηρίζουν, ότι το θηλυκό προκαθορίζει τον οργανισμό μας, οι άλλοι υποστηρίζουν, πως το κάνει το αρσενικό. Και φυσικά χρειάστηκε η σύνεση τού φιλόσοφου Λάιμπνιτς, για να πούμε: Είναι πολύ πιθανό η αναπαραγωγή, που στην κλίμακα τού ορατού γίνεται με τη σύνδεση άντρα και γυναίκας, να λαμβάνει χώρα στο πιο μικρό θέατρο, την κλίμακα τού αόρατου με τη σύνδεση σπερματοζωαρίου και ωαρίου. Κι έτσι επινοεί την πιο λογική λύση, που στην εποχή της ονομάστηκε ωοσκωληκισμός. Απόδειξη, πως ο καβγάς μεταξύ σοφών είναι συχνά καβγάς εργένηδων, δηλαδή αν πάρουμε μεμονωμένα τη μια ή την άλλη θέση θα έχουμε δύο εργένηδες, που δεν θα κάνουν ποτέ παιδί, ενώ αν τις συμφιλιώσουμε θα έχουμε μια ολοκληρωμένη θέση απʼ όπου θα προκύψει η αλήθεια για την αναπαραγωγή.

Αυτά, που διακυβεύονται εδώ σχετικά με την άποψη περί ζωής, είναι δυο πολύ σημαντικά στοιχεία. Πρώτον, το πέρασμα από το μεγάλο στο μικρό, η αλλαγή κλίμακας, ο εντοπισμός των εμβίων, που αργότερα θα πούμε «μονοκυτταρικά». Δεύτερον, ο αριθμός, δηλαδή το πλήθος των εμβίων, η πιθανότητα ανακάλυψης μεγάλου αριθμού εμβίων σε πολύ μικρό χώρο. Και εκείνη την εποχή δεν είχε εντοπισθεί ακόμα η φοβερή θεμελιώδης διαφορά αρσενικού και θηλυκού γένους σε όλα τα είδη, δηλαδή τόσο στο ζωικό όσο και στο φυτικό βασίλειο. Αυτή η διαφορά είναι μικρή και πολυάριθμη στο αρσενικό γένος, αλλά μεγάλη και σπάνια στο θηλυκό.

Το ωάριο είναι πάντα μεγάλο και απαντάται σε μικρό αριθμό, ενώ το αρσενικό σπέρμα είναι σε μεγάλη ποσότητα και μικρό. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά διαχωρίζουν αρσενικό και θηλυκό άσχετα αν πρόκειται για δρυ ή ιαγουάρο, χλωρίδα ή πανίδα. Αυτή είναι ουσιαστικά η διαφορά ανάμεσα στα δυο φύλα. Συνδέεται το μικρό με το μεγάλο και το πολυάριθμο με το σπάνιο.


Ο Λέβενχουκ παρατηρεί το αρσενικό σπέρμα στο μικροσκόπιο. Πώς μπορούν τόσο μικρά όντα να κολυμπούν, να κινούνται, να ζουν; Δεν υπάρχουν τόσοι ζωντανοί οργανισμοί πάνω στη Γή όσα είναι τα μικροσκοπικά ζώα στο σπέρμα ενός μόνο αρσενικού.

Μπρνο, Τσεχία, 1860. Υπάρχει μια ποικιλία φούξιας, που λέγεται «φούξια τού αββά Μέντελ». Η φούξια είναι ένα καταπληκτικό λουλούδι. Πήγε το 1830 στη Γαλλία από το Μεξικό, τη νότιο Αμερική και τη Νέα Ζηλανδία και ονομάστηκε φούξια. Το παράδειγμα δείχνει, πως ο Μέντελ δεν έγινε γνωστός μόνο στους επιστήμονες για τους περίφημους νόμους του, μα και σε βοτανολόγους και κηπουρούς για μια πανέμορφη ποικιλία λουλουδιών.

Ο Μέντελ ήταν γιος γεωργού, γεωργός κι ο ίδιος, σχετικά φτωχός, γεννημμένος στη Μοραβία κι όταν λόγω φτώχειας μπήκε σε μοναστήρι, θέλησε να συνεχίσει την επιστημονική ζωή του. Τότε, μόνο η θρησκευτική ζωή τού επέτρεπε κάτι τέτοιο. Αρχίζει λοιπόν να εργάζεται στον κήπο του σαν αληθινός γεωργός και αρχίζει να διασταυρώνει ποικιλίες μπιζελιών. Μπιζέλια, αφού, όταν διασταυρώνουμε ποικιλίες, για να βρούμε τις ομοιότητες με τους γονείς, χρειαζόμαστε σχετικά απλά είδη, για να τις αναγνωρίζουμε εύκολα. Τα μπιζέλια έχουν δυο - τρεις απλές μεταβλητές, το χρώμα, κίτρινο ή πράσινο και τη μορφή, λεία ή ζαρωμένη.
Αναρτήθηκε από manousos στις 1:36 μ.μ. Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου BlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο Facebook