ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
Τίμησε τον Ελληνικό Πολιτισμό
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Έφυγε αναπάντεχα από τη ζωή συνεπεία τροχαίου, ένας μεγάλος Έλληνας διανοούμενος, ο σκηνοθέτης θεόδωρος Αγγελόπουλος «ο Τεώ», όπως τον ονόμαζαν οι Γάλλοι φίλοι του. Δεν ενθυμούμαι ακριβώς, αλλά δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια που ήρθε ο Αγγελόπουλος στα όμορφα Χανιά μας όπου, βραβεύθηκε στον κινηματογράφο «Κήπος» από τον Δήμαρχο Χανίων. Τότε μάθαμε με υπερηφάνεια, ότι έχει και ρίζες από τον νομό μας, επειδή η καταγωγή της μητέρας του, είναι από τον Αποκόρωνα. Μετά την πρώτη του ταινία, που ήταν «Η αναπαράσταση» η δεύτερη, είχε τίτλο «Μέρες του 36» όπου γυρίστηκαν ορισμένες σκηνές στο φρούριο «Ιτζεδίν» του Καλαμίου, περίπου το 1972.Το θυμάμαι ιδιαίτερα διότι τότε έκανα παρέα με ένα παιδί που σπούδαζε σκηνοθέτης, στην σχολή «Σταυράκου» και παρακολουθούσε τα γυρίσματα. Ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος είναι αναγνωρισμένος ως παγκόσμιος σκηνοθέτης ο οποίος τίμησε την Ελλάδα και τον Ελληνικό πολιτισμό. Βραβεύτηκε με πρώτο βραβείο, τον «Χρυσό Φοίνικα» και με δεύτερο βραβείο, από το φεστιβάλ Κανών, καθώς και με τον «Χρυσό Λέοντα» του φεστιβάλ Βενετίας. Βεβαίως όπως κάθε μεγάλος και ξεχωριστός καλλιτέχνης η τέχνη του ήταν ιδιαίτερη, και δεν απευθυνόταν σε ευρύ κοινό. Οι ταινίες του με τις καταπληκτικές εικόνες, που περιείχαν όπως έγραψαν οι Ευρωπαϊκές εφημερίδες Σκανδιναβική μελαγχολία, δεν είχαν σενάριο με αρχή μέση και τέλος. Τα μακρόσυρτα πλάνα είχαν κουράσει πολλούς θεατές. Όταν τον ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι γιατί δεν έχει σενάριο κατανοητό, αυτός απαντούσε ότ騫Ετσι είναι εμένα ο τρόπος γραφής μου.»Στην ταινία του «ταξίδι στα Κύθηρα» είχε παίξει ένα μικρό ρόλο και «ο δικός μας» μεγάλος ηθοποιός, ο προ πολλών ετών αισθητά απών , Χανιώτης Μάνος Κατράκης. Γράφει μεταξύ άλλων «ο Ριζοσπάστης.»
Ανείπωτη θλίψη στον κόσμο της Τέχνης και εκτενή αναφορά σε όλο τον κόσμο προκάλεσε ο αναπάντεχος χαμός του κορυφαίου κινηματογραφιστή.


Ο Θ. Αγγελόπουλος καθοδηγεί τον Μάνο Κατράκη στα γυρίσματα της ταινίας «Ταξίδι στα Κύθηρα»
Το μέγεθος της απώλειας για την τέχνη του κινηματογράφου - κι όχι της κινηματογραφικής βιομηχανίας - και του πολιτισμού γενικά, για τον ελληνικό λαό αλλά και για όλους τους λαούς, όπως συμβαίνει με την Τέχνη που έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο, από το θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί τώρα. Όμως, θα γίνεται όλο και πιο φανερό όσο θα οξύνεται η πάλη ενάντια στην αγοραία επίθεση στον πολιτισμό. Διότι, ανεξάρτητα από τη θεμιτή και αντικειμενική ιδεολογική και αισθητική διαπάλη γύρω από το έργο του - όπως συμβαίνει με όλους τους δημιουργούς αυτού του μεγέθους - ο Αγγελόπουλος συνειδητά, ανυποχώρητα και με συνέπεια υπηρέτησε την αντίληψη ότι ο κινηματογράφος δεν είναι τέχνη για τον «εαυτό» της, ούτε η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, ένα οπτικοακουστικό δηλητηριώδες «ποπ κορν» για τη συνείδηση. Αλλά ότι είναι ο «τρόπος», με τον οποίο «περιγράφεται η συλλογική ιστορική μνήμη» μέσα από την ατομική, όπως το έλεγε ο ίδιος, μιλώντας για την προετοιμασία της ταινίας του «Η σκόνη του χρόνου».
Ο Αγγελόπουλος ήταν όπως τον περιγράφει το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών στο συγκλονιστικό αποχαιρετισμό του: «Αποχαιρετούμε τον ποιητή του Χρόνου και της Ιστορίας, τον ραψωδό της ερημωμένης πατρίδας, της πατρίδας που διαρκώς εξεγείρεται. Αποχαιρετούμε τον διαλεκτικό της επανάστασης και της ήττας, της εξορίας και της επιστροφής, του διωγμού, της προσφυγιάς και της αναζήτησης, της ενσωμάτωσης και της σύγκρουσης. Αποχαιρετούμε τον τραγικό του τέλους του 20ού αιώνα, τον επικό των σπαραγμένων Βαλκανίων, τον λυρικό των ξεριζωμένων λαών. Αποχαιρετούμε τον οραματιστή που ξαναέδειξε γυμνή την Ελλάδα, τον ανατόμο της ιστορικής επιλογής. Αποχαιρετούμε το καθαρό βλέμμα του ριζοσπάστη αισθητικού. Το σώμα του έσβησε εκεί όπου ετάχθη. Η σκέψη και οι εικόνες του ανήκουν στη μνήμη του λαού μας».



Eurokinissi
Οι ομότεχνοί του, δηλαδή η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, λένε: «Εβρεχε γλυκά εχθές (σ.σ. εννοούν προχθές) το βράδυ, όπως τότε που μας συμφιλίωνες με το δάκρυ μας, που μας φανέρωνες τα Κύθηρα, που μας δώριζες την Ελλάδα, που μας χάιδευες το παιδί μέσα μας... Και σαν διάλεξες να φύγεις, πρόλαβες και μας πέρασες στην άλλη θάλασσα: στην αξιοπρέπεια και στο όνειρο. Εβγαινες απ' το όνειρο, καθώς μπαίναμε στο όνειρο, έτσι ενώθηκε η ζωή μας και θα 'ναι δύσκολο πολύ να ξαναχωρίσει... Υποκλινόμαστε στον Θόδωρο της καρδιάς μας...».
Γράφει επίσης ο κινηματογραφικός κριτικός Δημήτρης Δανίκας στο ηλεκτρονικό «Βήμα».
«Που πάει να πει. Ότι ο Θόδωρος ο μόνος έλλην με Χρυσό Φοίνικα Καννών. Ο Μόνος με Felix καλύτερης ευρωπαικής ταινίας. Ο μόνος που οι ταινίες του αναλύθηκαν από πλήθος βιβλίων και μελετητών. Και ο μόνος που μια από τις ταινίες του, ο «Θίασος», κατέληξε σε λίστα Γιαπωνέζων Κριτικών μέσα στις καλύτερες εκατό από συστάσεως 7ης Τέχνης.

Αυτό που θέλω να πω είναι αυτονόητο και εντελώς λογικό. Ποτέ μην αναγάγεις το προσωπικό σου γούστο σε αντικειμενικό γεγονός. Και ποτέ μην ακολουθείς ένα και μοναδικό «χορό». Η Τέχνη, όπως οι διαφορετικές προσωπικότητες των ανθρώπων, μοιράζεται σε εκατομμύρια αντίδωρα. Ο καθείς με την προσωπική του έκφραση. Ο καθείς με την Αισθητική του. Αυτό συνιστά τον πολυδιάστατο αναγνώστη, ακροατή, θεατή και πολίτη. Αυτή ήταν η διακριτή κολοσσιαία διαφορά του Θόδωρου από εκατοντάδες καλούς τεχνίτες του συρμού. Η προσωπική του οπτική. Αυτή και η μαγκιά του. Ακλόνητος, συνεπέστατος, στον δικό του κόσμο αφοσιωμένος. Αυτό το μεγάλο δίδαγμα για όλους εμάς. Να ανακαλύψουμε την προσωπικότητά μας σημαίνει να δραπετεύσουμε από την ομοιομορφία, την μετριότητα και τον ασήμαντο μικρόκοσμό μας!