ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Ο 190ς αιώνας διακήρυξε δια στόματος του φιλοσόφου Φρήντριχ Νίτσε ότ騻 Ο Θεός είναι νεκρός». Ο εικοστός αιώνας προσπάθησε με ζήλο να μετουσιώσει σε πράξη την «προφητεία « του μεγάλου φιλοσόφου και προξένησε δύο παγκόσμιους πολέμους ,και πλήθος τοπικών πολέμων, με δεκάδες εκατομμυρίων νεκρών και υλικών καταστροφών. Ο εικοστός αιώνας είναι ο αιώνας που κυριάρχησε ο δυτικός πολιτισμός. Ο πολιτισμός της δύσης κληρονόμος του αρχαίου Ελληνικού πνευματικού ορθολογισμού, του Ρωμαϊκού δικαίου, και του Χριστιανισμού, χαρακτηρίστηκε από τον Γάλλο φιλόσοφο Εντγκάρ Μορέν ως πολιτισμός ο οποίος φέρει εντός του στοιχεία ανάμικτα «πολιτισμού και βαρβαρότητας». Ο μεταπολεμικός κόσμος προσπάθησε να συμφιλιώσει τους Ευρωπαϊκούς λαούς, σε μια ενωμένη Ευρώπη για να μη συνεχίσει να σπαράσσεται από τους Ενδοευρωπαϊκούς εμφύλιους πολέμους. Ο Θεός εξακολουθεί να είναι νεκρός, ίσως όμως να μη τόλμησε ο σύγχρονος πολιτισμός να τον θάψει επισήμως, και τον κρατάει ως άταφο νεκρό κι ένα παρωχημένο σύμβολο. Στην θέση του θεού έχει αντικαταστήσει την ύλη, το χρήμα και το κέρδος. Η επουράνια ζωή είναι πολύ μακριά από τις ανθρώπινες υλικές ανάγκες τις οποίες της προωθεί με αριστοτεχνικό τρόπο το σύγχρονο μάρκετιγκ, ούτως ώστε, ο άνθρωπος να μην έχει χρόνο να σκεφθεί, και διάθεση να σώσει τη ψυχή του όπου έχει διαβρωθεί από τον Μαμωνά της ενχρήματης οικονομίας.
Ας διαβάσουμε τι γράφει ο ομότιμος καθηγητής του LSE Νίκος Μουζέλης σε άρθρο του στο «ΒΗΜΑ» της 18-4-2010 για την θρησκευτικότητα σήμερα.




Θρησκευτικός συγκρητισμός
“Στον ενδοεκκλησιαστικό χώρο βλέπουμε μια τάση (κυρίως μεταξύ των απλών πιστών) συνδυασμού της χριστιανικής πίστης με στοιχεία παρμένα από άλλες θρησκείες ή πνευματικές πρακτικές. Σε αυτόν τον χώρο, στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες δυτικές κοινωνίες, το τυπικό παράδειγμα είναι το άτομο που από τη μια μεριά εκκλησιάζεται κανονικά ενώ από την άλλη ασχολείται με πρακτικές παρμένες από τον ινδουισμό, τον ταοϊσμό, τον σουφισμό, τον βουδιστικό διαλογισμό κτλ. Αυτού του είδους η υβριδική/συγκρητική θρησκευτικότητα μπορεί μεν να θεωρηθεί επιφανειακή αλλά συνάδει προς έναν μεταμοντέρνο λόγο και τρόπο ζωής όπου οι παραδοσιακοί κώδικες ατροφούν, ενώ στοιχεία από διάφορους πολιτισμούς συνυπάρχουν σε διάφορους συνδυασμούς προσφέροντας στο άτομο μια μεγάλη γκάμα επιλογών.

Μέσα στο πλαίσιο της ραγδαίας παγκοσμιοποίησης τα διάφορα θρησκευτικά πιστεύω έρχονται πιο κοντά το ένα στο άλλο. Με αυτόν τον τρόπο σχετικοποιούνται. Η ιδέα πως μια εκκλησία, μια θρησκευτική παράδοση, κατέχει το μονοπώλιο της αλήθειας παύει να είναι πιστευτή. Το άτομο έχει τη δυνατότητα να επιλέξει στοιχεία από διάφορες θρησκευτικές πρακτικές και δοξασίες. Και σε αυτή την περίπτωση βέβαια ο τρόπος ενοποίησης αυτών των στοιχείων, όταν επιτυγχάνεται, έχει κάτι το ιδιαίτερο/μοναδικό. Εχουμε, με άλλα λόγια, την «ιδιωτικοποίηση» (privatization) του θρησκευτικού. Μια κατάσταση όπου το υποκείμενο κατασκευάζει τη δική του θρησκευτικότητα και αυτό όχι μόνο με την έννοια πως σε ένα συγκεκριμένο θρησκευτικό/εκκλησιαστικό πλαίσιο η προσέγγιση κάθε πιστού προς το θείο έχει πάντα κάτι το μοναδικό. Αλλά και με την έννοια πως το άτομο καλείται να κατασκευάσει αυτό καθαυτό το θρησκευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται.