ΤΟ ΔΩΡΟ

                                              Περίληψη

Ποια είναι η λειτουργία και το νόημα του δώρου; Πρόκειται για μια ανιδιοτελή κι αυθόρμητη πράξη, για ένα μονοσήμαντο θεσμό;
Στη συγκριτική αυτή μελέτη ο Μαρσέλ Μως, ανιχνεύοντας τις παραλλαγές αυτού του θεσμού στις διάφορες «πρωτόγονες» κι αρχαϊκές κοινωνίες, επισημαίνει την ύπαρξη ενός λογικά διατεταγμένου συστήματος επικοινωνίας. Παράλληλα εισάγει στην ανθρωπολογική θεωρία την έννοια του «ολικού Κοινωνικού φαινομένου»: Την έννοια του πολυδιάστατου κοινωνικού φαινομένου που είναι ταυτόχρονα οικονομικό, νομικό, ηθικό, θρησκευτικό, μυθολογικό και αισθητικό.

Βιογραφικά στοιχεία

Μαρσέλ Μως

Ο Μαρσέλ Μως (1872-1950) ήταν Γάλλος εθνολόγος και κοινωνιολόγος, μαθητής κι ανεψιός του Εμίλ Ντυρκαίμ. Άνθρωπος με εξαιρετικά πλατιά μόρφωση, μελετούσε σανσκριτικά, λατινικά, αρχαία ελληνικά, εβραϊκά και περσικά, μιλούσε ρωσικά, γερμανικά, ολλανδικά και σουηδικά κι αργότερα ασχολήθηκε με γλώσσες της Αφρικής και της Ωκεανίας. Ίδρυσε μαζί με τον Ε. Ντυρκαίμ το περιοδικό Année Sociologique που γύρω του συσπειρώθηκε η Γαλλική Κοινωνιολογική Σχολή (Χυμπέρ, Χερτζ, Νταβίντ, Ρεϋνιέ, Ζελύ, Μπιανκόνι κ.ά.). Το περιοδικό σταμάτησε την κυκλοφορία του το 1913, οπότε το ανέλαβε μόνος του το 1923, αφού όλοι οι στενοί συνεργάτες και φίλοι του είχαν χαθεί στον πόλεμο. Δίδαξε στην Ecole Pratique κι αργότερα στο College de France. Μαζί με τον Πωλ Ριβέ ίδρυσε το Γαλλικό Ινστιτούτο Εθνολογίας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την εθνολογία των Εσκιμώων, τη θρησκεία και μαγεία, την κοινωνιολογία της ανταλλαγής και του δώρου και τις σχέσεις κοινωνιολογίας – ψυχολογίας. Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής έχασε και πάλι αρκετούς από τους φίλους και συνεργάτες του. Οι επανειλημμένες αυτές συμφορές, μαζί με άλλα προσωπικά του προβλήματα, υπονόμευσαν τελικά την ψυχοδιανοητική του υγεία.
Σήμερα ο Μ.Μ. θεωρείται ο πρόδρομος της στρουκτουραλιστικής μεθόδου στην ανθρωπολογία.
Βασικά έργα:

• Η φύση και λειτουργία της θυσίας (1900, συνεργασία με Χυμπέρ).
• Μορφές Πρωτόγονης Ταξινόμησης (1903, συνεργασία με Ντυρκαίμ).
• Περίγραμμα μιας γενικής θεωρίας της μαγείας (1904).
• Οι εποχιακές μεταβολές της κοινωνίας των Εσκιμώων (1906).
• Το Δώρο (1925).
• Μια κατηγορία της ανθρώπινης νόησης: η έννοια του πρότυπου, η έννοια του «εγώ» (1938).
• Εγχειρίδια Εθνολογίας (1947, πανεπιστημιακές διαλέξεις).