Διπολική διαταραχήΑπό τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Διπολική διαταραχή
Διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από δύο συναισθηματικές διαταραχές, τη μανία και την κατάθλιψη.
Ταξινόμηση ICD-10 F31
Ταξινόμηση ICD-9 296.0, 296.1, 296.4, 296.5, 296.6, 296.7, 296.8
OMIM 125480 309200
DiseasesDB 7812
MedlinePlus 000926
eMedicine med/229
ΒΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑMeSH D001714
Η διπολική διαταραχή (γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη) είναι μια ψυχιατρική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από δύο συναισθηματικές διαταραχές, τη μανία και την κατάθλιψη.
Αυτές οι διαταραχές μπορούν να συμβούν σε ένα φάσμα που διακυμαίνεται από εξαντλητική κατάθλιψη μέχρι και αδιάκοπη μανία. Άτομα που υποφέρουν από διπολική διαταραχή συνήθως βιώνουν καταστάσεις μανίας ή υπομανίας ή μια μικτή κατάσταση μανίας και κατάθλιψης.
Η εκδήλωση των συμπτωμάτων συνήθως συμβαίνει σε νεαρή ηλικία. Τα επεισόδια της ασθένειας σχετίζονται με τη θλίψη, την αναστάτωση και με έναν σχετικά υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας. Διάφορες έρευνες υποδεικνύουν ότι η γενετική, το περιβάλλον, η νευροβιολογία καθώς ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες είναι σημαντικοί στην ανάπτυξη διπολικής διαταραχής. Ψυχιατρικές έρευνες έχουν εστιάσει στους νευροβιολογικούς παράγοντες, ωστόσο ένα ξεκάθαρο οργανικό αίτιο δεν έχει ακόμα βρεθεί. Η διπολική διαταραχή "θεραπεύεται" με φάρμακα και/ή ψυχοθεραπεία. Για τη "θεραπεία" της διπολικής διαταραχής χρησιμοποιούνται διάφορα φάρμακα όπως αντιψυχωτικά, λίθιο και βενζοδιαζεπίνες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, δηλαδή όταν υπάρχει κίνδυνος για τον ασθενή ή και για άλλα άτομα, η νοσηλεία είναι απαραίτητη. Θεραπεία με την έννοια της ίασης θεωρείται πως δεν υπάρχει στη διπολική διαταραχή.
Η διπολική διαταραχή έχει συνδεθεί με την δημιουργικότητα και ακόμη και την ιδιοφυία, και πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Βίνσεντ Βαν Γκογκ και η συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ, έπασχαν από αυτή. Αυτό έχει ωστόσο οδηγήσει τα τελευταία χρόνια και σε μια λανθασμένη εξιδανίκευση της διπολικής κατάστασης: Αφενός δεν είναι όλοι οι πάσχοντες κατ' ανάγκη ιδιοφυείς, αφετέρου ο πάσχων υποφέρει από την ασθένεια που συχνά συνεπάγεται δυσλειτουργικότητα και σημαντική πτώση της ποιότητας ζωής, έτσι ώστε οπωσδήποτε δεν είναι καμιά ιδεατή κατάσταση.
Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη]
1 Συμπτώματα
1.1 Καταθλιπτική φάση
1.2 Μανία
1.3 Υπομανία
1.4 Μικτά επεισόδια
2 Διάγνωση
2.1 Καθυστέρηση στη διάγνωση
3 Αιτιολογία
3.1 Κληρονομικότητα
4 Θεραπεία
4.1 Φαρμακευτική αγωγή
5 Υποτροπή
6 Δείτε Επίσης
7 Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Συμπτώματα [Επεξεργασία]Η διπολική διαταραχή είναι μια ``κυκλική`` διαταραχή όπου οι ασθενείς βιώνουν περιοδικά επεισόδια μανίας και κατάθλιψης. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν αρκετά επεισόδια (μέσος όρος: 0.4 με 0.7 τον χρόνο) που το καθένα θα διαρκεί για 3 με 6 μήνες.
Καταθλιπτική φάση [Επεξεργασία]Κύριο λήμμα: Μείζων καταθλιπτική διαταραχή
Τα συμπτώματα καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής είναι: αίσθημα λύπης, άγχος, τύψεις, οργή, απομόνωση, απελπιστικότητα, διαταραχές στον ύπνο και της όρεξης για φαγητό, εξάντληση, απώλεια ενδιαφέροντος για πολλές δραστηριότητες, προβλήματα συγκέντρωσης, απάθεια, αποπροσωποποίηση ή αποπραγματοποίηση, απώλεια ενδιαφέροντος για διάφορες σεξουαλικές δραστηριότητες, κοινωνικό άγχος και ντροπή, οξυθυμία, χρόνιος πόνος (χωρίς κάποιο γνωστό αίτιο), τάσεις ή απόπειρες αυτοκτονίας.
Μανία [Επεξεργασία]Κύριο λήμμα: Μανία
Η μανία χαρακτηρίζεται συνήθως από έξαρση, υπερκινητικότητα και συναισθηματική διέγερση. Τα άτομα με μανία συνήθως βιώνουν αύξηση της ενέργειας (υπερκινητικότητα) και μείωση της ανάγκης για ύπνο, πολλά άτομα επίσης βιώνουν επιταχυμένο ρυθμό ομιλίας συχνά με μεγάλα άλματα στη σκέψη που μπορεί να εμποδίζουν τους άλλους να παρακολουθήσουν τους συνειρμούς τους. Η προσοχή ενός ατόμου με μανία συνήθως διασπάται. Η έλλειψη κριτικής μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο σε πράξεις που να επιφέρουν άσχημες και οδυνηρές συνέπειες. Μπορεί επίσης να αρχίσουν την χρήση διαφόρων ουσιών όπως αλκοόλ, κοκαΐνη ή και υπνωτικών χαπιών. Η συμπεριφορά τους μπορεί να γίνει ενοχλητική και επιθετική. Πολλά άτομα μπορεί να θεωρούν ότι είναι σε μια "ειδική αποστολή" ή ότι είναι ανώτεροι όλων των άλλων, ιδέες που θεωρούνται μεγαλοπρεπείς και εξωπραγματικές. Το άτομο μπορεί να πάρει επικίνδυνα ρίσκα όπως ανεξέλεγκτη σεξουαλική δραστηριότητα ή απερίσκεπτες οικονομικές επενδύσεις, ή ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο την σωματική του ακεραιότητα. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις ένα άτομο με μανία μπορεί να αρχίσει να βιώνει ψύχωση ή διάσπαση από την πραγματικότητα όπου η σκέψη επηρεάζεται μαζί με τη διάθεση.
Υπομανία [Επεξεργασία]Η υπομανία είναι μια λιγότερα υπερβολική κατάσταση από τη μανία και άτομα με υπομανία βιώνουν λιγότερα συμπτώματα από τα άτομα με μανία. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπομανίας, κάποιο άτομο μπορεί να νιώσει μια ανεξέλεγκτη ανάγκη να γελάσει με πράγματα τα οποία στο παρελθόν δεν θεωρούσε αστεία. Μπορεί να αυξηθεί η σεξουαλική ορμή, το ίδιο και οι ικανότητες συγκέντρωσης και αποδοτικής εργασίας, ενώ υπάρχει μειωμένη ανάγκη για ύπνο. Ο ρυθμός σκέψης κι εδώ επιταχύνεται και το άτομο μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ομιλητικό. Η δημιουργικότητα επίσης αυξάνεται στις περιόδους υπομανίας και εκεί αποδίδεται εν μέρει ο μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών που εμφανίζουν διπολική διαταραχή. Γενικά τα άτομα με διπολική διαταραχή δύνανται να είναι ιδιαιτέρως παραγωγικά στη διάρκεια των επεισοδίων υπομανίας. Η υπομανία διαρκεί συνήθως λιγότερο από τη μανία.
Μικτά επεισόδια [Επεξεργασία]Στο γενικότερο πλαίσιο της διπολικής διαταραχής, υπάρχει μια κατάσταση που τα συμπτώματα της μανίας και της κλινικής κατάθλιψης συμβαίνουν ταυτόχρονα (για παράδειγμα, αναστάτωση, άγχος, επιθετικότητα, σύγχυση, εξάντληση, αυθορμητισμός, αϋπνία, οξυθυμία, νοσηρότητα, πανικός, παράνοια, πίεση λόγου, παραληρητικές ιδέες, ταχείες αλλαγές στην σκέψη και οργή).
Τα μικτά επεισόδια είναι τα πιο ευμετάβλητα στη διπολική διαταραχή, καθώς η διάθεση ενός ανθρώπου αλλάζει γρήγορα και εύκολα.
Σε αυτά τα επεισόδια κάποιος μπορεί να ακρωτηριάσει τον εαυτό του, να κάνει απόπειρες αυτοκτονίας καθώς και χρήση ουσιών.
Διάγνωση [Επεξεργασία]Η διάγνωση βασίζεται σε προσωπικές εμπειρίες του ασθενούς καθώς και ανωμαλίες στην συμπεριφορά που έχουν παρατηρηθεί από μέλη της οικογένειας, φίλους ή συναδέλφους. Η διάγνωση συνεχίζεται με σημάδια που παρατηρεί ο ψυχίατρος ή ο ψυχολόγος ως οι μόνοι αρμόδιοι. Υπάρχει μια λίστα με κριτήρια που πρέπει να υπάρχουν για να διαγνωσθεί τελικά η διπολική διαταραχή, αυτά βασίζονται στην ύπαρξη και την διάρκεια ορισμένων συμπτωμάτων η σημείων.
Παρόλο που δεν υπάρχουν βιολογικές εξετάσεις οι οποίες να δείχνουν αν κάποιος πάσχει από διπολική διαταραχή, μερικές εξετάσεις γίνονται για να αποκλείσει ο ιατρός διάφορες ασθένειες που μπορούν (σπάνια) να εμφανιστούν με ψυχιατρικά συμπτώματα. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν, εξετάσεις αίματος για να αποκλειστεί ο υπο- ή υπερθυρεοειδισμός, γενικές εξετάσεις αίματος καθώς και εξέταση Καθίζησης Ερυθρών Αιμοσφαιρίων για να αποκλειστούν οι μολύνσεις καθώς και οι χρόνιες παθήσεις, εξετάσεις για να αποκλειστεί η μόλυνση από σύφιλη ή HIV. Επίσης εγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) για να αποκλειστεί η επιληψία και αξονική τομογραφία (CT Scan) για να αποκλειστεί κάποιος εγκεφαλικός όγκος και οι εγκεφαλικές δυσπλασίες.
Καθυστέρηση στη διάγνωση [Επεξεργασία]Η εκδήλωση της διπολικής διαταραχής μπορεί να μην γίνει αντιληπτή από τον ασθενή ή ακόμα και από έναν ιατρό, οπότε μερικοί άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν για πάνω από 10 χρόνια σε μερικές περιπτώσεις, πριν πάρουν τη σωστή θεραπεία.
Αιτιολογία [Επεξεργασία]Σύμφωνα με το National Institute of Mental Health των ΗΠΑ δεν υπάρχει μια μεμονωμένη αιτία που προκαλεί τη διπολική διαταραχή, αλλά πολλοί παράγοντες που λειτουργούν συντονισμένα για να προκαλέσουν την ασθένεια. Επειδή η διπολική διαταραχή φαίνεται να κληρονομείται, πολλοί επιστήμονες ερευνούν για συγκεκριμένα γονίδια που μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα ενός ατόμου να αναπτύξει διπολική διαταραχή. Έρευνες έχουν δείξει ότι η διπολική διαταραχή, όπως και άλλες ψυχιατρικές ασθένειες, δεν προκαλείται από μόνο ένα γονίδιο. Άλλοι παράγοντες είναι οι ψυχοκοινωνικοί και οι νευροβιολογικοί.
Κληρονομικότητα [Επεξεργασία]Η διαταραχή φαίνεται να επηρεάζει άτομα της ίδιας οικογένειας (για παράδειγμα, έρευνες που έχουν γίνει σε δίδυμα αδέρφια έχουν δείξει πως στις περισσότερες περιπτώσεις, αν αναπτύξει το ένα παιδί μια ψυχική διαταραχή τότε θα αναπτύξει και το αλλο.)
Θεραπεία [Επεξεργασία]Η διπολική διαταραχή δεν μπορεί να θεραπευτεί, αντιθέτως η θεραπεία εστιάζει στο να βοηθήσει κάποιο άτομο να ελέγχει τα υπάρχοντα επεισόδια και στο να μην αναπτύξει άλλα επεισόδια στο μέλλον. Η θεραπεία γίνεται με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Νοσηλεία ίσως χρειαστεί, ειδικά σε επεισόδια μανίας.
Φαρμακευτική αγωγή [Επεξεργασία]Η πιο συνηθισμένη φαρμακευτική αγωγή γίνεται με λίθιο, αλλά επειδή το λίθιο για να δράσει στον οργανισμό χρειάζεται 10 με 14 ημέρες, τα αντιψυχωτικά φάρμακα είναι η βάση της θεραπείας, τα οποία μπορεί κάποιος να σταματήσει όταν θα έχει σταθεροποιηθεί ο οργανισμός του στο λίθιο.
Πρόσφατα έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα για τη θεραπεία της μανίας, μερικά από αυτά τα φάρμακα είναι ή καρβαμαζεπίνη (δρα πολύ πιο γρήγορα από το λίθιο), το βαλπροικό νάτριο και η κλοναζεπάμη.
Η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων στη διπολική διαταραχή έχει προκαλέσει αντιπαράθεση, καθώς πολλές έρευνες έχουν δείξει πως τα αντικαταθλιπτικά έχουν χειρότερη έκβαση προκαλώντας επεισόδια μανίας, υπομανίας ή μικτά επεισόδια.
Υποτροπή [Επεξεργασία]Ακόμα και αν κάποιος κάνει φαρμακευτική θεραπεία, εξακολουθεί να έχει μικρά επεισόδια, ή έχει ολοκληρωμένα επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης.
Τα παρακάτω μπορεί να προκαλέσουν υποτροπή της νόσου:
Διακοπή ή μείωση της δόσης των φαρμάκων χωρίς να ενημερώνει κάποιος τον ιατρό του.
Να παίρνει κάποιος πιο λίγα ή πιο πολλά φάρμακα από το κανονικό.
Τα ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη, το αλκοόλ και τα οπιούχα προκαλούν υποτροπή της διαταραχής.
Ένα κακό πρόγραμμα ύπνου μπορεί να προκαλέσει υποτροπή. Πολύς ύπνος (μπορεί να το προκαλέσουν και τα φάρμακα) προκαλεί κατάθλιψη, ενώ πολύ λίγος ύπνος μπορεί να προκαλέσει επεισόδια μανίας ή μικτά επεισόδια.
Η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στη διάθεση, δυσφορία και μανία.
Ενδείξεις ότι τα αντιψυχωτικά φάρμακα δύνανται σε κάποιες περιπτώσεις να επιδεινώσουν την κατάσταση του πάσχοντος πυροδοτώντας μικτά επεισόδια ή λόγω των παρενεργειών που προξενούν όπως ακαθησία, παραμένουν αντικείμενα διαμάχης και αντικρουόμενων απόψεων.
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Διπολική διαταραχή
Διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από δύο συναισθηματικές διαταραχές, τη μανία και την κατάθλιψη.
Ταξινόμηση ICD-10 F31
Ταξινόμηση ICD-9 296.0, 296.1, 296.4, 296.5, 296.6, 296.7, 296.8
OMIM 125480 309200
DiseasesDB 7812
MedlinePlus 000926
eMedicine med/229
ΒΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑMeSH D001714
Η διπολική διαταραχή (γνωστή και ως μανιοκατάθλιψη) είναι μια ψυχιατρική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από δύο συναισθηματικές διαταραχές, τη μανία και την κατάθλιψη.
Αυτές οι διαταραχές μπορούν να συμβούν σε ένα φάσμα που διακυμαίνεται από εξαντλητική κατάθλιψη μέχρι και αδιάκοπη μανία. Άτομα που υποφέρουν από διπολική διαταραχή συνήθως βιώνουν καταστάσεις μανίας ή υπομανίας ή μια μικτή κατάσταση μανίας και κατάθλιψης.
Η εκδήλωση των συμπτωμάτων συνήθως συμβαίνει σε νεαρή ηλικία. Τα επεισόδια της ασθένειας σχετίζονται με τη θλίψη, την αναστάτωση και με έναν σχετικά υψηλό κίνδυνο αυτοκτονίας. Διάφορες έρευνες υποδεικνύουν ότι η γενετική, το περιβάλλον, η νευροβιολογία καθώς ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες είναι σημαντικοί στην ανάπτυξη διπολικής διαταραχής. Ψυχιατρικές έρευνες έχουν εστιάσει στους νευροβιολογικούς παράγοντες, ωστόσο ένα ξεκάθαρο οργανικό αίτιο δεν έχει ακόμα βρεθεί. Η διπολική διαταραχή "θεραπεύεται" με φάρμακα και/ή ψυχοθεραπεία. Για τη "θεραπεία" της διπολικής διαταραχής χρησιμοποιούνται διάφορα φάρμακα όπως αντιψυχωτικά, λίθιο και βενζοδιαζεπίνες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, δηλαδή όταν υπάρχει κίνδυνος για τον ασθενή ή και για άλλα άτομα, η νοσηλεία είναι απαραίτητη. Θεραπεία με την έννοια της ίασης θεωρείται πως δεν υπάρχει στη διπολική διαταραχή.
Η διπολική διαταραχή έχει συνδεθεί με την δημιουργικότητα και ακόμη και την ιδιοφυία, και πολλοί καλλιτέχνες, όπως ο ζωγράφος Βίνσεντ Βαν Γκογκ και η συγγραφέας Βιρτζίνια Γουλφ, έπασχαν από αυτή. Αυτό έχει ωστόσο οδηγήσει τα τελευταία χρόνια και σε μια λανθασμένη εξιδανίκευση της διπολικής κατάστασης: Αφενός δεν είναι όλοι οι πάσχοντες κατ' ανάγκη ιδιοφυείς, αφετέρου ο πάσχων υποφέρει από την ασθένεια που συχνά συνεπάγεται δυσλειτουργικότητα και σημαντική πτώση της ποιότητας ζωής, έτσι ώστε οπωσδήποτε δεν είναι καμιά ιδεατή κατάσταση.
Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη]
1 Συμπτώματα
1.1 Καταθλιπτική φάση
1.2 Μανία
1.3 Υπομανία
1.4 Μικτά επεισόδια
2 Διάγνωση
2.1 Καθυστέρηση στη διάγνωση
3 Αιτιολογία
3.1 Κληρονομικότητα
4 Θεραπεία
4.1 Φαρμακευτική αγωγή
5 Υποτροπή
6 Δείτε Επίσης
7 Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Συμπτώματα [Επεξεργασία]Η διπολική διαταραχή είναι μια ``κυκλική`` διαταραχή όπου οι ασθενείς βιώνουν περιοδικά επεισόδια μανίας και κατάθλιψης. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα βιώσουν αρκετά επεισόδια (μέσος όρος: 0.4 με 0.7 τον χρόνο) που το καθένα θα διαρκεί για 3 με 6 μήνες.
Καταθλιπτική φάση [Επεξεργασία]Κύριο λήμμα: Μείζων καταθλιπτική διαταραχή
Τα συμπτώματα καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής είναι: αίσθημα λύπης, άγχος, τύψεις, οργή, απομόνωση, απελπιστικότητα, διαταραχές στον ύπνο και της όρεξης για φαγητό, εξάντληση, απώλεια ενδιαφέροντος για πολλές δραστηριότητες, προβλήματα συγκέντρωσης, απάθεια, αποπροσωποποίηση ή αποπραγματοποίηση, απώλεια ενδιαφέροντος για διάφορες σεξουαλικές δραστηριότητες, κοινωνικό άγχος και ντροπή, οξυθυμία, χρόνιος πόνος (χωρίς κάποιο γνωστό αίτιο), τάσεις ή απόπειρες αυτοκτονίας.
Μανία [Επεξεργασία]Κύριο λήμμα: Μανία
Η μανία χαρακτηρίζεται συνήθως από έξαρση, υπερκινητικότητα και συναισθηματική διέγερση. Τα άτομα με μανία συνήθως βιώνουν αύξηση της ενέργειας (υπερκινητικότητα) και μείωση της ανάγκης για ύπνο, πολλά άτομα επίσης βιώνουν επιταχυμένο ρυθμό ομιλίας συχνά με μεγάλα άλματα στη σκέψη που μπορεί να εμποδίζουν τους άλλους να παρακολουθήσουν τους συνειρμούς τους. Η προσοχή ενός ατόμου με μανία συνήθως διασπάται. Η έλλειψη κριτικής μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο σε πράξεις που να επιφέρουν άσχημες και οδυνηρές συνέπειες. Μπορεί επίσης να αρχίσουν την χρήση διαφόρων ουσιών όπως αλκοόλ, κοκαΐνη ή και υπνωτικών χαπιών. Η συμπεριφορά τους μπορεί να γίνει ενοχλητική και επιθετική. Πολλά άτομα μπορεί να θεωρούν ότι είναι σε μια "ειδική αποστολή" ή ότι είναι ανώτεροι όλων των άλλων, ιδέες που θεωρούνται μεγαλοπρεπείς και εξωπραγματικές. Το άτομο μπορεί να πάρει επικίνδυνα ρίσκα όπως ανεξέλεγκτη σεξουαλική δραστηριότητα ή απερίσκεπτες οικονομικές επενδύσεις, ή ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο την σωματική του ακεραιότητα. Σε πιο ακραίες περιπτώσεις ένα άτομο με μανία μπορεί να αρχίσει να βιώνει ψύχωση ή διάσπαση από την πραγματικότητα όπου η σκέψη επηρεάζεται μαζί με τη διάθεση.
Υπομανία [Επεξεργασία]Η υπομανία είναι μια λιγότερα υπερβολική κατάσταση από τη μανία και άτομα με υπομανία βιώνουν λιγότερα συμπτώματα από τα άτομα με μανία. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπομανίας, κάποιο άτομο μπορεί να νιώσει μια ανεξέλεγκτη ανάγκη να γελάσει με πράγματα τα οποία στο παρελθόν δεν θεωρούσε αστεία. Μπορεί να αυξηθεί η σεξουαλική ορμή, το ίδιο και οι ικανότητες συγκέντρωσης και αποδοτικής εργασίας, ενώ υπάρχει μειωμένη ανάγκη για ύπνο. Ο ρυθμός σκέψης κι εδώ επιταχύνεται και το άτομο μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ομιλητικό. Η δημιουργικότητα επίσης αυξάνεται στις περιόδους υπομανίας και εκεί αποδίδεται εν μέρει ο μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών που εμφανίζουν διπολική διαταραχή. Γενικά τα άτομα με διπολική διαταραχή δύνανται να είναι ιδιαιτέρως παραγωγικά στη διάρκεια των επεισοδίων υπομανίας. Η υπομανία διαρκεί συνήθως λιγότερο από τη μανία.
Μικτά επεισόδια [Επεξεργασία]Στο γενικότερο πλαίσιο της διπολικής διαταραχής, υπάρχει μια κατάσταση που τα συμπτώματα της μανίας και της κλινικής κατάθλιψης συμβαίνουν ταυτόχρονα (για παράδειγμα, αναστάτωση, άγχος, επιθετικότητα, σύγχυση, εξάντληση, αυθορμητισμός, αϋπνία, οξυθυμία, νοσηρότητα, πανικός, παράνοια, πίεση λόγου, παραληρητικές ιδέες, ταχείες αλλαγές στην σκέψη και οργή).
Τα μικτά επεισόδια είναι τα πιο ευμετάβλητα στη διπολική διαταραχή, καθώς η διάθεση ενός ανθρώπου αλλάζει γρήγορα και εύκολα.
Σε αυτά τα επεισόδια κάποιος μπορεί να ακρωτηριάσει τον εαυτό του, να κάνει απόπειρες αυτοκτονίας καθώς και χρήση ουσιών.
Διάγνωση [Επεξεργασία]Η διάγνωση βασίζεται σε προσωπικές εμπειρίες του ασθενούς καθώς και ανωμαλίες στην συμπεριφορά που έχουν παρατηρηθεί από μέλη της οικογένειας, φίλους ή συναδέλφους. Η διάγνωση συνεχίζεται με σημάδια που παρατηρεί ο ψυχίατρος ή ο ψυχολόγος ως οι μόνοι αρμόδιοι. Υπάρχει μια λίστα με κριτήρια που πρέπει να υπάρχουν για να διαγνωσθεί τελικά η διπολική διαταραχή, αυτά βασίζονται στην ύπαρξη και την διάρκεια ορισμένων συμπτωμάτων η σημείων.
Παρόλο που δεν υπάρχουν βιολογικές εξετάσεις οι οποίες να δείχνουν αν κάποιος πάσχει από διπολική διαταραχή, μερικές εξετάσεις γίνονται για να αποκλείσει ο ιατρός διάφορες ασθένειες που μπορούν (σπάνια) να εμφανιστούν με ψυχιατρικά συμπτώματα. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν, εξετάσεις αίματος για να αποκλειστεί ο υπο- ή υπερθυρεοειδισμός, γενικές εξετάσεις αίματος καθώς και εξέταση Καθίζησης Ερυθρών Αιμοσφαιρίων για να αποκλειστούν οι μολύνσεις καθώς και οι χρόνιες παθήσεις, εξετάσεις για να αποκλειστεί η μόλυνση από σύφιλη ή HIV. Επίσης εγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ) για να αποκλειστεί η επιληψία και αξονική τομογραφία (CT Scan) για να αποκλειστεί κάποιος εγκεφαλικός όγκος και οι εγκεφαλικές δυσπλασίες.
Καθυστέρηση στη διάγνωση [Επεξεργασία]Η εκδήλωση της διπολικής διαταραχής μπορεί να μην γίνει αντιληπτή από τον ασθενή ή ακόμα και από έναν ιατρό, οπότε μερικοί άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν για πάνω από 10 χρόνια σε μερικές περιπτώσεις, πριν πάρουν τη σωστή θεραπεία.
Αιτιολογία [Επεξεργασία]Σύμφωνα με το National Institute of Mental Health των ΗΠΑ δεν υπάρχει μια μεμονωμένη αιτία που προκαλεί τη διπολική διαταραχή, αλλά πολλοί παράγοντες που λειτουργούν συντονισμένα για να προκαλέσουν την ασθένεια. Επειδή η διπολική διαταραχή φαίνεται να κληρονομείται, πολλοί επιστήμονες ερευνούν για συγκεκριμένα γονίδια που μπορεί να αυξάνουν την πιθανότητα ενός ατόμου να αναπτύξει διπολική διαταραχή. Έρευνες έχουν δείξει ότι η διπολική διαταραχή, όπως και άλλες ψυχιατρικές ασθένειες, δεν προκαλείται από μόνο ένα γονίδιο. Άλλοι παράγοντες είναι οι ψυχοκοινωνικοί και οι νευροβιολογικοί.
Κληρονομικότητα [Επεξεργασία]Η διαταραχή φαίνεται να επηρεάζει άτομα της ίδιας οικογένειας (για παράδειγμα, έρευνες που έχουν γίνει σε δίδυμα αδέρφια έχουν δείξει πως στις περισσότερες περιπτώσεις, αν αναπτύξει το ένα παιδί μια ψυχική διαταραχή τότε θα αναπτύξει και το αλλο.)
Θεραπεία [Επεξεργασία]Η διπολική διαταραχή δεν μπορεί να θεραπευτεί, αντιθέτως η θεραπεία εστιάζει στο να βοηθήσει κάποιο άτομο να ελέγχει τα υπάρχοντα επεισόδια και στο να μην αναπτύξει άλλα επεισόδια στο μέλλον. Η θεραπεία γίνεται με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Νοσηλεία ίσως χρειαστεί, ειδικά σε επεισόδια μανίας.
Φαρμακευτική αγωγή [Επεξεργασία]Η πιο συνηθισμένη φαρμακευτική αγωγή γίνεται με λίθιο, αλλά επειδή το λίθιο για να δράσει στον οργανισμό χρειάζεται 10 με 14 ημέρες, τα αντιψυχωτικά φάρμακα είναι η βάση της θεραπείας, τα οποία μπορεί κάποιος να σταματήσει όταν θα έχει σταθεροποιηθεί ο οργανισμός του στο λίθιο.
Πρόσφατα έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα για τη θεραπεία της μανίας, μερικά από αυτά τα φάρμακα είναι ή καρβαμαζεπίνη (δρα πολύ πιο γρήγορα από το λίθιο), το βαλπροικό νάτριο και η κλοναζεπάμη.
Η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων στη διπολική διαταραχή έχει προκαλέσει αντιπαράθεση, καθώς πολλές έρευνες έχουν δείξει πως τα αντικαταθλιπτικά έχουν χειρότερη έκβαση προκαλώντας επεισόδια μανίας, υπομανίας ή μικτά επεισόδια.
Υποτροπή [Επεξεργασία]Ακόμα και αν κάποιος κάνει φαρμακευτική θεραπεία, εξακολουθεί να έχει μικρά επεισόδια, ή έχει ολοκληρωμένα επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης.
Τα παρακάτω μπορεί να προκαλέσουν υποτροπή της νόσου:
Διακοπή ή μείωση της δόσης των φαρμάκων χωρίς να ενημερώνει κάποιος τον ιατρό του.
Να παίρνει κάποιος πιο λίγα ή πιο πολλά φάρμακα από το κανονικό.
Τα ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη, το αλκοόλ και τα οπιούχα προκαλούν υποτροπή της διαταραχής.
Ένα κακό πρόγραμμα ύπνου μπορεί να προκαλέσει υποτροπή. Πολύς ύπνος (μπορεί να το προκαλέσουν και τα φάρμακα) προκαλεί κατάθλιψη, ενώ πολύ λίγος ύπνος μπορεί να προκαλέσει επεισόδια μανίας ή μικτά επεισόδια.
Η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στη διάθεση, δυσφορία και μανία.
Ενδείξεις ότι τα αντιψυχωτικά φάρμακα δύνανται σε κάποιες περιπτώσεις να επιδεινώσουν την κατάσταση του πάσχοντος πυροδοτώντας μικτά επεισόδια ή λόγω των παρενεργειών που προξενούν όπως ακαθησία, παραμένουν αντικείμενα διαμάχης και αντικρουόμενων απόψεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου